داشتن یک کسب‌و‌کار اینترنتی در دوره ای که ما در آن زندگی می‌کنیم چیزی است که افراد زیادی را در جامعۀ امروز ثروتمند کرده است. در ادامه، گام‌های کاملا ساده و عملی برای آغاز کردن و راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار اینترنتی موفق را برایتان توضیح میدهم. پس تا پایان لطفاً همراهی کنید.

حتما این ضرب المثل قدیمی را شنیده اید که: خشت اول چو معمار نهاد کج، تا سریا میرود دیوار کج! نخستین اصل برای آغاز هر کاری هست که گام های کوچک اولیه بی نهایت مهم هستند پس حتما باید درست و اصولی انجام شوند. پس باید میخ اول را محکم بکوبید! ضرب المثل: «کشتن گربه دم حجله» هم اشاره ای به همین اصل دارد.

وقتی می‌خواهید برای ساخت یک تجارت اینترنتی، سایتی بزنید‌ بطور حتم اول باید نامی برای آن انتخاب کنید. این نام همان دامنه سایت شماست. هنگام انتخاب این نام، حتما سلیقه را کنار بگذارید و بجای آن، لیستی از نام‌های منتخب را در یک برگه بنویسید. سپس نام‌هایی که نوشتید را با نکته‌هایی که در ادامه برایتان گفته میشود بسنجید و شبیه‌ترین گزینه مناسب را بعنوان نام دامنه خود انتخاب کنید.

نکته اول: نام کوتاهی انتخاب کنید به یاد بماند

انتخاب یک نام کوتاه برای کسب‌وکار شما تنها یک دلیل دارد و آنهم این است که کاربران آنرا بتوانند به خاطر بسپارند. توجه داشته باشید که فضای اینترنت، بومی ایران نیست. بنابراین نام‌ دامنه‌ها به انگلیسی نوشته می‌شود. اگر کسب‌و‌کار شما یک فروشگاه اینترنتی است لطفا نام کسب‌و‌کار خود را به گونه‌ای انتخاب کنید که کوتاه اما مفید باشد.

مثلا انتخاب نامی مانند www.foroshgaheAbbasBeigivaShoraka.com برای کسب‌و‌کار شما حکم خودکشی آنرا دارد. هیچ کاربری این نام را نمی تواند به خاطر بسپرد. در ضمن انتخاب چنین نام‌هایی آدم را به یاد فروشگاه‌های خانوادگی کوچکی می‌اندازد که اجناسش را یک وجب خاک گرفته است. پس علاوه بر اینکه کوتاه نیست مفید و مناسب هم نیست.

نکته دوم: نام کسب‌و‌کارتان اختصار نباشد

اگر شرکتی دارید که با یک نام طولانی ثبت شده است، مثلا شرکت ره پویان ایران گستر آتیه ساز ستبر! یا نامی که برای کسب‌و‌کارتان در نظر گرفته‌اید چیزی طولانی است، فکر ساخت نامی با حروف اول این واژه‌ها را از سرتان بیرون کنید. برای شرکتی که نوشتم، نام اختصارش چیزی شبیه www.rPigasS.com از آب درمی‌آید.

چیدن حروف اول و ساخت یک نام اختصاری، شاید برای سازمان‌های دولتی که مردم مجبور هستند برای انجام کارهای اداری‌شان به آنها مراجعه کنند، کار غیر حرفه ای نباشد. اما برای یک فروشگاه اینترنتی اصلا مناسب نیست؛ چون اولا مفهومی ندارد. دوما تصویری را به ذهن کاربر نمی‌چسباند و سوما از نظر ظاهری هم زیبا نیست در نتیجه کسی آنرا به یاد نمی‌آورد.

نکته سوم: به مفهوم کسب‌و‌کارتان ربط داشته باشد

توجه داشته باشید، نامی که برای کسب‌و‌کارتان انتخاب می‌کنید باید با مفهوم اصلی کسب‌و‌کار شما ارتباط داشته باشد. مثلا اگر کسب‌و‌کار شما فروش لوازم‌التحریر است باید نامی انتخاب کنید که کاربر با دیدن آن به یاد دفتر و کتاب یا لوازم‌التحریر بیفتد.

مثلا می‌توانید از واژه‌هایی که در کسب‌و‌کارتان از آنها زیاد استفاده می‌شود بهره بگیرید. مثل مداد، دفتر، پونز، مداد رنگی و… که به انگلیسی چیزی شبیه www.medad.com می‌شود.
کاربران سایت با خواندن چنین نامی، تصویر ذهنی یک مداد در ذهنشان نقش می‌بندد. با وجود چنین نامی اگر روی سایت خود خوب کار کرده باشید حتما کاربری که یکبار وارد سایت شما می‌شود برای بار دوم، سوم و بارهای بیشتری به سایت شما بازمی‌گردد. چون شما را خیلی راحت به یاد می‌آورد و این یعنی پول بیشتر برای شما.

نکته چهارم: نام کسب‌و‌کارتان آنقدر معتبر بنظر برسد که بتوانید آنرا بعنوان نام برند کار خود معرفی کنید

زمانی که کسب‌و‌کارتان فعالیتش را آغاز میکند اگر مشتریان فعلی شما بخواهند با دوستانشان در مورد کسب‌و‌کار شما صحبت کنند نام برند شما را به زبان می‌آورند. شنونده هیچ تصوری از کسب‌و‌کار شما ندارد و تصویر شما با نام برندتان در ذهن مخاطب ساخته میشود.

مخاطب با شنیدن نام کسب‌و‌کار درمورد کار شما قضاوت میکند. قبل از ثبت نام دامنه از خودتان بپرسید:

آیا نام انتخابی من برای معرفی بعنوان نام برند کسب‌و‌کارم مناسب است؟

اگر بعدها نام سایتم را از تلویزیون یا رادیو پخش کنند از شنیدن آن احساس خوبی خواهم داشت؟

آیا معتبر و قابل اطمینان خواهد بود؟

نکته پنجم: نام کسب‌و‌کارتان، کسی را به یاد سایت‌های مشهور نیندازد

حتما شما نیز مانند من، گذرتان به سایت‌هایی خورده است که سعی داشتند با ترکیب نامشان با نام سایت‌های مشهور و بسیار موفق، کاربران را بسمت سایت خود بکشانند. اشتباه نکنید. این یک کوچه میانبر بسمت موفقیت نیست بلکه چاهی است که کسب‌و‌کارتان را از روی زمین محو میکند.

چون با اینکار، تنها بعنوان یک فرد متقلب شناخته خواهید شد. در حقیقت، شاید با اینکار، کاربران گمراه را به سمت سایت خود بکشانید اما سودی از اینکار عاید شما نمیشود. کاربران حتما نام شما را بخاطر خواهند سپرد اما بعنوان یک کلاه‌بردار یا فریبکار از شما یاد خواهند کرد.

هر چقدر هم که سعی کنید تا زیر قبای یک سایت موفق، عالی و فوق‌العاده عمل کنید فایده‌ای نخواهد داشت. اعتماد بنفس داشته باشید. بجای زندگی و کار در سایه یک فرد موفق، خودتان به یک فرد موفق دیگر تبدیل شوید. اگر بخواهید مطمئن باشید که می‌توانید.

نکته ششم: نام کسب‌و‌کار شما نباید با علامت (-) dash به چند تکه تقسیم شود

یکی از مشکلات انتخاب کردن نام‌های طولانی این است که تبدیل آن به فینگلیش باعث ساخت واژه‌ای عجیب میشود که خود انگلیسی زبان‌ها نیز از عهده خواندن آن بر‌نمی‌آیند چه برسد به کاربر بینوای ایرانی.

برای حل این مشکل و افزودن خوانایی بیشتر به نام کسب‌و‌کار خود شاید بخواهید از علامت (-)dash  یا فاصله استفاده کنید. لطفا اینکار را نکنید. به یاد داشته باشید که شما تنها چند ثانیه فرصت دارید تا در ذهن کاربران بخاطر سپرده شوید. خودتان را بجای آن کاربری بگذارید که وارد سایت شما میشود. آیا شما با وجود این همه سایت خوب در اینترنت که نام‌های ساده‌ای دارند بازهم به خودتان زحمت میدهید تا نامی طولانی و دو قسمتی را بخاطر بسپارید؟

نکته هفتم: از واژه‌های انگلیسی پیچیده استفاده نکنید

مخاطب شما در اینترنت، کاربران ایرانی هستند. به لطف برخی از گوشی‌های تلفن همراه ما مجبور شدیم تا فینگلیش نوشتن را یاد بگیریم. فینگلیش، هر چه که باشد باز هم فارسی خوانده می‌شود.

لطفا کار خودتان و کاربر را سخت نکنید و به همان فینگلیش نوشتن نام دامنه اکتفا کنید. متاسفانه سایت‌های ایرانی زیادی در اینترنت وجود دارند که کلا از واژه‌های انگلیسی برای نام دامنه خود استفاده می‌کنند. نوشتن املای درست واژه‌های انگلیسی برای بسیاری از ما ایرانی‌ها گاهی دردسرساز است.

از همان فینگلیش خودمان استفاده کنید و خیالتان راحت باشد که اینکار نه تنها از کلاس کار شما کم نمی‌کند بلکه کاربر، کلی هم دعا به جانتان میکند که نام سایتتان، قابل خواندن است.
یادتان باشد، سادگی، چیز بسیار ارزشمندی است. تا میتوانید آنرا در نام دامنه خود بکار بگیرید. دوست عزیزم، مهمترین نکته‌ها در انتخاب نام کسب‌و‌کارتان به پایان رسید. برای برداشتن گام مهم بعدی، لطفا در ادامۀ این نوشته همراه من باشید.

کسب و کارهای اینترنتی نیز همانند سایر انواع تجارت به دانش و تجربه نیاز دارند. در این مسیر، دانستن چند نکته به شما کمک میکند تا با آگاهی کامل بتوانید قدم‌هایتان را بردارید و تلاش‌هایتان را به درستی جهت دهید. در اینجا باید چند نکته مهم دیگر را با هم دنبال ‌کنیم.

پاسخی تازه به سوال‌های قدیمی بدهید

چند سال قبل، یکی از دوستانم نظرم را در مورد سرمایه‌گذاری روی فست‌فودهای زنجیره‌ای پرسید. او می‌خواست یک زنجیره متفاوت و جذاب را ایجاد و مدیریت کند. از او پرسیدم زنجیره‌ای که تو قصد ایجاد آنرا داری چه برتری نسبت به فست‌فودی‌های دیگر دارد؟

او کیفش را باز کرد و نمونه‌های طراحی داخلی مغازه‌هایش را نشانم داد. بار دیگر سوالم را مطرح کردم و او گفت تدابیری اندیشیده که قیمت مواد غذایی در مجموعه‌اش پایین‌تر از سایر مغازه‌های فست‌فودی باشد. به او گفتم که شخصا حاضرم پول بیشتری بدهم اما از کیفیت بالای غذایی که می‌خورم مطمئن باشم پس قیمت ملاک نیست. او دیگر پاسخی نداد و چند دقیقه‌ای مشغول فکر کردن شد.

آن زمان، خبری از فست‌فودهای سالم نبود. تقریبا در همه پیتزاها از مواد یکسانی استفاده می‌شد و همه یک مزه داشتند. هر روز نیز خبرهایی درمورد مضرات فست‌فودها و مصرف سوسیس و کالباس از گوشه و کنار بلند می‌شد البته هنوز هم می‌شود. در نتیجه یک فرصت عالی در انتظار دوست من بود که اصلا به آن توجهی نداشت.

مردم دوست داشتند پیتزا و فست‌فود بخورند اما آنقدر خبرهای بد در مورد فست‌فودها شنیده بودند که حتی اگر می‌خوردند هم کمی ته دلشان عذاب وجدان داشتند. به دوستم پیشنهاد دادم که مواد غذایی مورد استفاده در پیتزا را تغییر دهد و گوشت سفید، قرمز و سبزیجات تازه را جایگزین سوسیس کالباس کند.

درصورت انجام اینکار، اولین طیف از مشتریان ثابت دوستم والدینی می‌شدند که حریف لجاجت فرزندانشان نبودند در نتیجه می‌توانستند هم برای آنها فست‌فود بخرند و هم نگران به خطر افتادن سلامتی فرزندانشان نباشند. این تعداد از افراد، کم هم نبودند.

به او پیشنهاد دادم که کمی از هزینه سرمایه گذاریش را صرف یک کمپین تبلیغاتی درمورد فست‌فود سالم کند. در اینصورت با ایجاد یک جریان تازه میتوانست بازاری جدید به راه بیندازد و با رعایت مشتری مداری، بازدیدکنندگان اولیه را به مشتریان ثابت کارش تبدیل کند.

علاوه بر این به مشتری حق انتخاب هم بدهد. یعنی در کنار فست‌فودهای سالم، روند معمول تهیه فست‌فودها را هم داشته باشد. او به شدت با این موضوع مخالفت کرد و دوباره روی همان دکوراسیون منحصر به فردش و کاهش قیمت‌ها صحبت کرد.

حقیقت این بود که هیچکدام از مواردی که دوست من رویشان تاکید داشت یا به کار مشتری نمی‌آمد یا مثال ناقضش وجود داشت. مشتری ممکن است برای یکبار، آنهم به مدت تنها چند دقیقه از دکوراسیون یک فضا لذت ببرد (در مورد قالب سایت هم این‌گونه است) و به آن توجه کند.

یا وقتی پول کمی دارد به سراغ فلان رستوران برود که غذایش در مقایسه با بقیه ارزان‌تر است. اما آیا همیشه این راهکارها جواب می‌دهند؟ اگر مشتری وضع مالی‌اش دوباره خوب شود کیفیت را فدای پول میکند؟ تجربه ثابت کرده که نمی‌کند!

متاسفانه گوش دوست من بدهکار ماجرا نبود و در پایان هم حرف خودش را عملی کرد. به فاصله چند ماه بعد از افتتاح چند شعبه از فست‌فودهای او، یک کارآفرین خوش ذوق، با ایده فست‌فود سالم و استفاده از مواد ارگانیک، غوغایی به پا کرد.

تبلیغات او همه جا بود و حتی برای گسترش کارش از سراسر ایران نمایندگی میگرفت. او چشمانش را به روی چیزی باز کرد که دوست من آنرا اتلاف وقت می‌دانست.

شما این‌گونه نباشید…

مشکلات واقعی که در اطرافتان میگذرد را با چشمانی باز نظاره کنید. ۹۹ درصد این مشکلات، پاسخ‌هایی بسیار ساده دارند که همه مردم از عهده انجامش برمی‌آیند. اما تنها ۱۰ درصد به آن عمل میکنند و برای تغییر شرایط، حاضرند مسیر قدیمی را بسمت یک جاده جدید ترک کنند.

 اولین بودن ساده‌تر از بهترین بودن است

دوست من فرصت اولین بودن در تجارت خود را از دست داد. با اینکه بعدها او نیز به تهیه فست‌فودهای سالم روی آورد اما دیگر مهم نبود و فایده‌ای به حالش نمیکرد. چون او جایگاه اولین را از دست داده بود. چرا اولین بودن در یک تجارت – چه اینترنتی و چه آفلاین- بسیار مهم است؟ چون مردم، همیشه اولین ها را به یاد می‌آورند نه بهترین‌ها را.

البته شرط دوام کسب و کارِ ما، کیفیت محصولات و خدمات ماست. اما برای تصاحب بازار هدف، کیفیت خالی، کمکی به ما نمیکند. محصولات زیادی در بازار هستند که واقعا در نوع خود بهترین هستند اما چون اولین نیستند آنچنان موفقیتی کسب نکردند. اولین بودن در یک کسب و کار سه حالت دارد:

حالت اول: واقعا در ایجاد آن کسب‌و‌کار، اولین نفر هستیم. مثل ساخت اولین کامپیوتر جهان

حالت دوم: رده‌ای تازه که ما در کسب و کارمان ارائه کردیم، اولین است.

مثل اسنپ. آیا قبل از اسنپ ما نمی‌توانستیم برویم سر خیابان و خودمان تاکسی بگیریم؟ البته که می‌توانستیم. اما اسنپ کار ما را راحت‌تر و در وقتمان صرفه‌جویی کرد. این یک مزیت رقابتی است.

حالت سوم: در ذهن مردم و نه بازار، اولین هستیم.

اگر صنعت ماکارونی را بررسی کنیم به نکته بسیار جالبی در این مورد میرسیم. صنعت ماکارونی در ایران از سال ۱۳۱۳ شروع شد. اولین کارخانه تولید ماکارونی در ایران « لُوِل ماکارون (Lovel) » بود. بعد از آن، سر و کله «ایتا ماکارون» و مدتی بعد «پارس ماکارون» پیدا شد. اما حالا چطور؟ امروزه من و شما نه اسمی از لُوِل می‌شناسیم نه ایتا و نه حتی پارس ماکارون. بلکه از نظر ما – آنچه که در ذهنمان ثبت شده – «تک ماکارون» برند اول بازار ماکارونی در ایران است. پس مهم نیست که ما در بازار اولین باشیم. مهم این است که در فرآیند تصاحب ذهن مردم، اولین باشیم.

توجه داشته باشید که مزیت رقابتی چیزی عجیب و غریب نیست.

مزیت رقابتی، ایجاد یک اتفاق جدید در کسب و کار شما است. شما باید با توجه به جایی که هستید، خدماتی که ارائه میدهید و خدماتی که سایر فعالان در حوزه کسب و کار شما ارائه میدهند بهترین ارزش را انتخاب کنید و آنرا بعنوان یک مزیت رقابتی برای کسب و کارتان معرفی کنید. مهم این است که شما ذهن مردم – یا گروه هدفتان – را تصاحب کنید.

بهترین راه برای پیدا کردن مزیت رقابتی، داشتن مدل کسب و کار است. در این زمینه مطالعه کتاب «خلق مدل کسب و کار، نوشته الکساندر استروالدر و ایو پیگنیور از انتشارات آرایانا قلم» را حتما بشما پیشنهاد میکنم.

پس مزیت رقابتی در کسب و کار بسیار مهم هست. اگر کسب و کار شما مزیت رقابتی ندارد پس هیچ دلیلی هم وجود ندارد که مشتریان، شما رابه رقبایتان ترجیح دهند.

اما قبل از اینکه مزیت رقابتی برای کسب و کارتان بسازید تا بتوانید آنرا بعنون وجه تمایزتان از رقبا تبلیغ کنید باید به سئوالات زیر پاسخ داده باشید:

۱- هدف کسب و کار شما چیست؟

۲- چه گروهی از مردم، جزو مشتریان محصولات شما هستند؟

۳- چرا این مشتریان باید از سایت شما خرید کنند؟

۴- سایت شما چه مشکلی از بازار هدف را برطرف می‌کند؟

۵- اگر فرد دیگری، دقیقا همین ایده شما را داشت، بعنوان یک کاربر، از او خرید می‌کردید؟

دانش و سرمایه دو مفهوم مهم در کسب و کار اینترنتی هستند. اما در این بین، داشتن دانش بسیار مهم‌تر از داشتن سرمایه کلان است.

چون اگر میلیاردها تومان نیز برای کسب و کارتان هزینه کنید اما دانش مورد نیاز درمورد کسب و کارتان را نداشته باشید، حتی یک ریال از آن سرمایه به جیبتان باز نمی‌گردد! در قسمت قبل درباره مزیت‌های رقابتی و ایجاد یک ارزش جدید در کسب‌وکارتان با هم صحبت کردیم. در این مرحله، نکته‌های دیگری را با هم دنبال میکنیم.

برای کسب و کارتان یک داشبورد مدیریتی ایجاد کنید

لطفا قبل از اینکه قدمی بردارید به انتهای کسب‌و‌کارتان فکر کنید.

چه تصمیمی برای آینده کسب‌و‌کارتان دارید؟

تا کجا می‌خواهید پیش بروید؟

این‌ها را می‌پرسم چون کسانی را دیدم که بدون فکر به انتها و مسیری که در حال قدم گذاشتن در آن بودند کسب و کار آنلاین خود را شروع کردند. به قول خودشان: «بگذار شروع کنم. نهایتش این است که برای سایتم تبلیغ می‌گیرم و از این راه پولسازی میکنم.»

پر واضح است که این دسته از افراد، به نتیجه خوبی نرسیدند. یادتان باشد، همیشه و در هر زمینه‌ای، قبل از اینکه وارد مسیری جدید شوید، مدتی آن مسیر را بررسی کنید. شاید از آنچه در انتهای این مسیر منتظر شما است اصلا خوشتان نیاید.

در اینصورت، بدون اینکه متحمل ضرری شوید میتوانید راهتان را کج کنید و مسیر جدید دیگری را امتحان کنید. درست است که هدف ایجاد هر کسب و کاری – چه آنلاین و چه آفلاین – رسیدن به سودی پایدار و رو به رشد است اما همیشه جایگاه خود را تا مقصد چک کنید تا به بیراهه نروید.

از قانون تمرکز استفاده کنید

قانون تمرکز می‌گوید: برای ورود به ذهن انسان‌ها باید روی یک مفهوم یا یک کلمه تمرکز کنید و آن مفهوم یا کلمه را در ذهن مردم جا بیندازید.

یادتان باشد که قوی‌ترین عامل موفقیت در علم بازاریابی، تصاحب کلمه‌ای در ذهن مشتری است. به دنبال واژه‌های پیچیده نباشید. کسب و کاری – چه در فضای اینترنت و چه آفلاین – موفق است که کلمه‌ای ساده را در ذهن مشتری جا بیندازد.

یک شعار، یک واژه یا یک تکه کلام منحصر به فرد اما بسیار ساده را که به مفهوم کسب و کارتان ارتباط مستقیم دارد انتخاب کنید. به نمونه‌های زیر توجه کنید تا موضوع برایتان روشن‌تر شود:

بانک صادرات ایران: در خدمت مردم

چی‌ توز: طعم خوش لحظه‌ها

همراه اول: هیچ کس تنها نیست…

ایران خودرو: راه تو را می‌خواند

مزمز: هم مزه هر لحظه

فرمند: به شیرینی یک لبخند

بوتان: انتخابی مطمئن

چهارراه آنلاین: هیچ تغییری بدون یادگیری اتفاق نمی افتد

حال و احوال با کدهای برنامه ‌نویسی

یادگیری برنامه ‌نویسی برای مدیران سایتی که می‌خواهند هم در زمان، هم در هزینه و هم در اعصاب خود صرفه جویی کنند بسیار سودمند است. در دنیایی که همه چیز به تسلط کدها و زبان‌های برنامه نویسی بستگی دارد یاد گرفتنشان کاری بسیار عاقلانه است.

وقتی سایت خودتان را راه‌اندازی می‌کنید بخواهید یا نخواهید گاهی مجبور می‌شوید تا در کدهای سایتتان دست ببرید. هر چقدر هم که یک قالب، عالی کدنویسی شده باشد، اما بازم هم  شخصی ‌سازی‌هایی در سایت لازم است که بدون داشتن دانش برنامه ‌نویسی نمی‌توانید آن‌ها انجام دهید.

البته اگر سرمایه کافی برای کسب و کار اینترنتی‌تان دارید، می‌توانید سپردن این گونه کارها را به یک متخصص بسپارید. ولی اگر مثل اوایل من، سرمایه‌تان به پای آرزوهایتان نمی‌رسد باید آستین‌ها را بالا بزنید و خودتان دست به کار شوید.

 
کافی است تنها روزی دو ساعت را به آموزش زبان‌های برنامه ‌نویسی اختصاص دهید. زمانی که مشغول یادگیری زبان‌های برنامه ‌نویسی بودم با خودم فکر می‌کردم که کاش تدبیری اندیشیده می‌شد که دانش‌آموزان این زبان را در مدرسه یاد می‌گرفتند.

در آن صورت خیلی‌‌ها می‌توانستند به ایده‌هایشان، بسیار راحت‌تر و ارزان‌تر جامه عمل بپوشانند. شاید خیلی‌ها بسیار  زودتر پولدارتر می‌شدند و غیره. اما به قول معروف، کاشکی را کاشتیم و سبز نشد و دوباره به قول معروف، ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است.

برای شروع یادگیری زبان‌های برنامه نویسی، کافی است گشتی در اینترنت بزنید. شاید اولین چیزی که بعد از سرچ کردن به چشمتان بخورد هزینه‌های سرسام آور آموزش‌ها باشد. اما نگران نباشید. افراد زیادی در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی چه داخلی مثل آپارات و چه خارجی، آموزش‌های رایگان و بسیار کاملی را در این زمینه ارائه کردند.

من نیز از همین آموزش‌های رایگان بهره گرفتم. با جستجو می‌توانید افراد زیادی را پیدا کنید. اگر پیدا نکردید در کامنت‌ها برایم پیام بگذارید تا شما را دقیق‌تر راهنمایی کنم. برداشتن این گام و تماشای کدهای عجیب و غریب html و php، شاید اوایل کمی هولناک به نظر برسد ولی وقتی کم‌کم متوجه می‌شوید که عملکرد مستقیم کدها در سایتتان چه نتیجه‌ای دارد و با زبان حقیقی سایتتان آشنا می‌شوید از آن خوشتان خواهد آمد. پس نگرانی به دل خود راه ندهید. شجاع باشید و گام بردارید.

هاست رایگان را فراموش کنید

گاهی مدیران سایت‌های تازه تاسیس برای کاهش هزینه‌های خود از هاست‌های رایگان استفاده می‌کنند. اگر میخواهید از سایتتان درآمد خیلی خوبی داشته باشید از صد قدمی سایت‌هایی که با وعده هاست رایگان و حجم نامحدود سعی دارند شما را قانع کنند، رد نشوید. کمی که دودوتا چهارتا میکنیم متوجه میشویم که همین واژه «حجم نامحدود» بسیار مشکوک بنظر میرسد.
اولین مشکلی که چنین هاست‌هایی برای شما و کسب و کارتان پدید می‌آورند از بین رفتن امنیت سایتتان است. با وجود هاست رایگان، شاید یکروز صبح بلند شوید و ببینید که فردی ناشناس، مطالبی را در سایت شما پست کرده یا کلا سایت شما را از بیخ و بن پاک کرده است.

البته این تنها یک چهره از مشکلات هاست‌های رایگان است. به تلاشتان ارزش بدهید و از شرکت‌های معتبر ایرانی، هاست‌های مناسبی خریداری کنید. برای شروع میتوانید با هاست‌های اشتراکی که هزینه کمی دارند کار خودرا شروع کنید.

همین مورد درباره قالب و افزونه‌های رایگان نیز صادق است. شاید سر جمع مبلغی حدود ۵۰۰ هزار تومان را بابت خرید هاست و قالب و افزونه‌های اورجینال پرداخت کنید. اما این مبلغ در مقابل ضررهایی که با نخریدن ابزارهای درست و اورجینال به کسب و کارتان می‌زنید مثل یک پرِ کاه میماند.

همین اول کار، یادگیری امنیت سایت – برای جلوگیری از هک، حمله و سرقت اطلاعات – را هم در فهرست برنامه‌های مهم و ستاره‌دارتان بگنجانید. بقول قدیمی‌ها، مال خود را سفت بچسب و همسایه را دزد نکن.

در ادامه، دو مبحث بسیار مهم بیان می‌شوند که می‌توانند سایت شما را به یکی از سایت‌های پرفروش و پول‌ساز تبدیل کنند. البته باز هم می‌گویم که پیروزی از آن اهل عمل است.

برخلاف تصور خیلی از افراد، ورود سایتتان به صفحه اول گوگل، کار شاقی نیست. اجرای این روش‎ها هیچ هزینه‌ای برای شما ندارد. تنها کافی است عزم خود را جزم کنید و از تلاش کردن لذت ببرید. چون اینبار تلاش میکنید اما به جای ثروتمند کردن دیگران، خودتان به ثروت میرسید. پس ارزشش را دارد.

در فضای مجازی فرقی نمیکند که صاحب چه کسب و کاری هستید. تا زمانی که مطلبی رایگان، جذاب و تازه را در اختیار کاربران نگذارید کسی شما را نمی‌شناسد. به زبان دیگر، باید اول برادری خود را ثابت کنید سپس از کاربران سایتتان، انتظار خرید داشته باشید.

به این مطلب‌های جدید در فضای مجازی، محتوا میگویند. وقتی شما اطلاعاتی ناب درمورد کسب و کارتان را – چیزهایی که سایر هم صنفانتان از گفتن آن امتناع می‌کنند یا حال و حوصله توضیح دادن آنرا ندارند – در قالب مقاله، ویدیو و صدا و به رایگان دراختیار کاربران قرارمیدهید درواقع محتوای موثر و مفید تولید کرده‌اید. امروزه افرادی در اینترنت قدرتمند هستند که محتوای قوی‌تری تولید میکنند.

این ره که می‌روی به ترکستان است!

در الگوریتم‌ گوگل پاندا، وقتی یک سایت برای اولین بار در فضای مجازی، مطلبی را منتشر میکند بعنوان مرجع و صاحب آن مطلب، شناخته میشود. برخی از مدیران سایتها بدون توجه به این الگوریتم بسیار مهم گوگل، زحمت میکشند و مطالب دیگر سایت‌ها را در سایت خودشان کپی میکنند. شما که وقت گرانبهای خودرا صرف مطالعه این مقاله کردید چنین اشتباهی را تکرار نکنید.
الگوریتم پاندا و پنگوئن دو مورد از مهم‌ترین الگوریتم‌های رتبه‌بندی گوگل هستند آشنایی با آنها به بالاتر بردن رتبه‌ی وب‌سایت‌تان در نتایج گوگل کمک خواهد کرد. کپی کردن از مطالب حاضر و آماده دیگران، شاید برای عده‌ای نشانه زرنگی‌شان باشد اما وقتی گوگل، سایت شما را به عنوان یک متقلب و کپی بردار که هیچ مطلب جدیدی ارائه نمی‌دهد شناسایی کند، فاتحه سایتتان خوانده شده است.

حتی تغییردادن واژه‌های یک مطلب قدیمی نیز دیگر به کارتان نمی‌آید. پس حتی اگر از یک منبع (مثل کتاب یا سایت‌های خارجی) قصد تهیه مطلب دارید فقط برداشت ذهنی خودتان را از آن مطلب یا محتوا بنویسید. وقتی صداقت خودرا به گوگل نشان دهید، گوگل نیز بازدیدکننده‌های بسیار بیشتری را بسمت سایت شما میفرستد.

محتوا فقط متن نیست

شاید با شنیدن نام محتوا فقط به یاد نوشتن مقاله‌ها بیفتید. اما جالب است بدانید که بهترین محتوا، یک محتوای چند بعدی است. محتوای چند بعدی نیز به این معناست که ما ترکیبی از متن، تصویر، فیلم و صدا را بعنوان یک محتوا ارائه کنیم.

یعنی وقتی موضوعی برای محتوای خود پیدا میکنیم، فقط آنرا بصورت متن خالی منتشر نکنیم. در میان متن خود با فاصله‌های مناسب، عکس‌هایی مرتبط با موضوع را قراردهیم. اینکار، هم به جذابیت‌های بصری متن ما اضافه میکند و هم خواننده با دیدن یک کرور، متن خشک و خالی، فرار را بر قرار ترجیح نمیدهد. میتوانیم با کمی خلاقیت از آن متن، یک فایل ویدیویی نیز بسازیم.

و اما صدا…

محققان بازاریابی به یک نکته بسیار جالب در مورد واکنش ایرانی‌ها به مطالب جدید دست یافتند. طبق این تحقیق، ایرانی‌ها دوست دارند بجای اینکه مطالعه کنند، بیشتر از راه شنیدن، اطلاعات مورد نیاز خودرا دریافت کنند. کمی که در این گفته دقیق میشویم، می‌فهمیم که پر بی‌راه هم نگفته‌اند.

اگر برگه‌های تاریخ ایران را ورق بزنیم متوجه میشویم که ایران، مبتنی بر سنت فرهنگ شفاهی بوده است. کمتر کسی از مردم عادی، دانشش را از طریق کتاب به دیگری یاد میداده است. مثلا در معماری سنتی، فوت و فن یک استادکار از طریق واژه‌ها و عمل به شاگردانش منتقل میشده است.

بنابراین یک فرصت عالی دیگر برای تولید محتوای ما فراهم است. ما میتوانیم به آسانی، بعد از اینکه متن مقاله خودرا نوشتیم و ویرایشش کردیم آنرا بصورت یک فایل صوتی نیز تهیه کنیم و در سایت قراردهیم.

نکته اول: لازم نیست که محتوای چند بعدی خود را در یک پست منتشر کنید. میتوانید ترکیب متن و عکس را در سایتتان، فیلم محتوای خودرا در رسانه‌های اجتماعی و صدا را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنید. حتما روی حجم فیلم، تصویر و صدا کار کنید. تا جایی که امکان دارد و به کیفیت محتوایتان آسیبی نمی‌رساند حجم آنها را کم کنید تا کاربران بیشتری بتوانند از محتوای شما استفاده کنند و گوگل نیز محبت بیشتری به سمت سایتتان روانه کند.

نکته دوم: از فونت ثابتی برای تمام مطالب خود استفاده کنید. در این زمینه اصلا خلاقیت به خرج ندهید. چون استفاده از فونت‌های آشنا برای ما ایرانی‌ها – مثل Tahoma ، نازنین یا میترا – باعث می‌شود تا رغبتی برای دنبال کردن و به انتها رساندن یک متن داشته باشیم. اگر خود شما هم مطلبی فوق‌العاده به دستتان برسد که بسیار بد خط نوشته شده باشد، از خیر خواندنش می‌گذرید.

معرفی چند کتاب بسیار مفید برای تولید محتوا

یاد گرفتن، انتهایی ندارد. اما همیشه جذاب است چون ما را به مسیرهایی جدید، تفکری تازه و هوایی پر از اندیشه هدایت می‌کند. مطالعه در مورد تولید محتوا به شما کمک می‌کند تا یاد بگیرید چگونه مطالب دست اول تولید کنید. در ادامه چند کتاب مفید را به شما معرفی می‌کنم:

۱ – کتاب غلط ننویسیم (اثر مرحوم ابوالحسن نجفی )

در این کتاب، قوانین نگارشی و املایی مورد نیاز برای نگارش درست فارسی در کنار هم جمع شده‌اند. یادتان باشد، رعایت قوانین نگارشی و املایی که باعث راحت خوانده شدن محتوای شما می‌شود به معنای احترام به مخاطب است. پس بیایید واقعا درست بنویسیم. در ضمن می‌توانید از سایت‌هایی مانند ویراست لایو نیز برای پیدا کردن مشکلات املایی یا نگارشی متنتان استفاده کنید.

۲ – کتاب گاو بنفش (نوشته ست گادین)

نه تنها در تولید محتوا و نه تنها در تجارت الکترونیک بلکه در تمام جنبه‌های زندگی می‌توانید مطالب این کتاب ارزشمند را به کار بگیرید. گاو بنفش، کتابی است که به شما می‌آموزد چگونه حضور متفاوتی داشته باشید و این رمز موفقیت در کسب و کار اینترنتی است. اگر می‌توانید چند بار آن را بخوانید.

۳ – کتاب یک رابطه صمیمی با مشتری (استراتژی تولید محتوا) اثر دس تراینور

در این کتاب می‌آموزید که چگونه به شیوه درستی، پیام مورد نظر خود را به مشتریانمان انتقال دهیم. به گونه‌ای که آنها برای سخن ما ارزش و اعتبار قائل شوند. راه ایجاد یک تعامل درست، اثر گذار و دائمی با مشتری، چیزی است که در کتاب یک رابطه صمیمی آن را می‌آموزید.

۴ – کتاب ساده سازی به زبان ساده در تولید محتوای آموزشی (اثر محمد حسین اسلامی)

در این کتاب می‌آموزید که چگونه ساده اما گویا بنویسید. ساده نویسی مهارتی بسیار ارزشمند است. در واقع نوشتن محتوایی پیچیده، دردی از سایت شما دوا نمی‌کند. قرار نیست که در سایتمان قطعه‌های ادبی منتشر کنیم تا جایزه ادبی سال را ببریم. ما می‌خواهیم فروش بسیار بالایی داشته باشیم. پس ساده نویسی را جدی بگیرید.

تا اینجا به نکته‌های مهمی درمورد تولید محتوا اشاره کردیم. پازل بعدی این معمای حل شده در ادامۀ این نوشتار کامل میشود. فکر می‌کنید با توجه به نوع کارتان، چه ایده‌هایی برای تولید محتوا، بیشترین مخاطب را به سمت سایت شما جلب می‌کند؟

بخش تکمیل کننده تولید یک محتوای مفید و دست اول برای سایتتان، سئوی آن است.

شما، هم باید روی سئوی صفحه‌های سایتتان و هم روی سئوی محتوایی که تولید می‌کنید کار کنید.

اگر در زمینه آموزش یا راه اندازی سایت، گشتی در اینترنت زده باشید حتما واژه سئو را زیاد دیده‌اید. اگر بخواهم صاف و ساده و در یک جمله، سئو را برایتان توضیح دهم می‌گویم:

«سئو یعنی سایت و محتوایی که تولید می‌کنید را به گونه‌ای تغییر دهید که باب میل عنکبوت‌های جستجوگر گوگل باشد.»

اما خیالتان راحت! چون یادگیری آن بسیار آسان است و اگر نمیخواهید برای سئو کردن سایتتان خرج کنید حتما مقالات سایت چهارراه آنلاین در مورد سئو و بهینه سازی سایت را بخوانید.

سئو بکنم یا بدهم برایم سئو بکنند؟

یادگیری مبحث سئو مساوی است با موفقیت کسب و کار شما و البته نیاز به دید بلند مدت دارد. چراکه در کوتاه مدت سئو جواب نمیدهد ولی موقعی که از سئو جواب گرفتید چاره ای ندارید جز اینکه یک ماشین پولشمار بخرید!

پس هرچه برای آن هزینه کنید بازهم کم است. افرادی که به دنبال صرفه‌جویی در هزینه‌های نگه داری سایت را دارند میتوانند خودشان سایت خود را سئو کنند اما خیلی از وبمستران که زمان کافی ندارند و خود را از گیرودار سئوی سایت خلاص میکنند و آنرا به یک سئوکار میسپارند تا او کارهای سئوی سایت را انجام دهد.

اما مشکل این جا است که سئو یک داستان کوتاه نیست که با خواندن چند سطر تمام شود. تا زمانی که سایت شما وجود دارد باید روی سئوی آن کار کنید. با این تفاوت که اوایل تاسیس سایتتان باید روی آن کار کنید تا در صفحه اول گوگل، جایی داشته باشید و بعد از اینکه در صفحه اول گوگل ظاهر شدید بازهم باید روی سئو کار کنید تا همانجا باقی بمانید.

اگر خودتان سئوی سایتتان را انجام ندهید باید تا زمانی که سایتتان فعال است میلیون‌ها تومان به سئو کار سایتتان پول پرداخت کنید.

دورنمای درستی داشته باشید

داشتن یک کسب و کار آنلاین و پر سود، نیازمند این است که شما یک استراتژی بلند مدت برای تجارتتان مهیا کنید.‌ استراتژی بلند مدت، درست مثل این است که شما تصمیم بگیرید تا دو سال آینده یک کوهنوردی جانانه در ارتفاعات اورست داشته باشید.

خب، از خودتان می‌پرسید برای رسیدن به هدفم به چه چیزهایی نیاز دارم؟ مثلا به پول، یادگرفتن کوهنوردی، کار روی زبان انگلیسی و غیره. بعد هر کدام از این نیازها تبدیل به قله‌های کوچک‌تری می‌شوند که تا قبل از فتح اورست باید آنها را فتح کنید. باید برای تامین هزینه سفر، آموزش کوهنوردی و زبان، برنامه بریزید تا در پایان دو سال بتوانید به هدف خود برسید. این یعنی استراتژی بلند مدت.

اکثر مدیران در ایران – چه مدیر یک سایت و چه مدیر یک سازمان یا شرکت – تاکتیک‌های کوتاه مدت را جایگزین استراتژی بلند مدت می‌کنند.

مثلا مدیران، تمام تلاششان را روی این می‌گذارند که امروز، این هفته یا این ماه باید چه کاری برای سایتشان یا سازمانشان انجام بدهند و چه میزان فروش داشته باشند. اما ماجرا دقیقا برعکس است.

امروزه، این فروشنده مغازه یا قالب سایتتان نیست که محصولاتتان را به فروش می‌رساند. بلکه این استراتژی بلند مدت شما است که همه کارها را پیش می‌برد. تاکتیک‌های کوتاه مدت، زمانی می‌توانند به کسب و کارتان کمک کنند که شما از قبل یک استراتژی بلند مدت برای کسب و کارتان داشته باشید.

تبلیغات یک تاکتیک کوتاه مدت

تاکتیک، همان روش‌های کوتاه مدت و کوچکی هستند که شما برای تامین هزینه‎های سفر به اورست، آموزش کوهنوردی و غیره به کار می‌گیرید. خاصیت تاکتیک‌ها این است که اثر لحظه‌ای دارند و زود تمام می‌شوند.

همین تاثیر لحظه‌ای باعث می‌شود که کسب و کار شما دچار نوسان شود. مثلا وقتی بعد از گذشت مدتی از راه‌اندازی سایتتان و تولید چند محتوا به درآمد مناسبی می‌رسید تصمیم می‌گیرید که سایت خودتان را به افراد بیشتری معرفی کنید. شما سایت‌های تکمیل کننده یا مرتبط با کسب و کارتان را پیدا می‌کنید و آگهی خود را به آنها می‌دهید.

تا آن مدت محدوده‌ای که بنر شما در آن سایت قرار دارد، آمار ترافیک سایتتان بسیار بالا می‌رود اما به محض اینکه زمان اگهی تمام شود ترافیک سایتتان به همان سرعتی که بالا رفته پایین می‌آید. البته من منکر تاثیر تبلیغات در رشد کسب و کار نیستم. بلکه حرفم این است که تبلیغات را جایگزین تولید محتوا نکنیم.

به یاد داشته باشید که تولید محتوای مفید و دست اول برای کاربران، یکی از استراتژی‌های بلند مدت است که سود زیاد و بدون نوسانی را به سمت شما روانه می‌کند.

چپ و راست حراج ندهید

حراج نیز مانند تبلیغات، یک تاکتیک کوتاه مدت است. این تاکتیک در مقایسه با تبلیغات، خطرهای بیشتری برای کسب و کار شما دارد. مثلا سایتی را در نظر بگیرید که با مشاهده هر مناسبتی در تقویم، محصولاتش را به حراج می‌گذارد. مدیر سایت با چنین کاری ندانسته یک پیام مخفی به کاربران سایت می‌فرستد. پیامی با این مفهوم که: «من یک گران فروش هستم. بنابراین زمانی که محصولاتم در حراج نیستند دارم جنسم را به شما تحمیل می‌کنم پس فقط وقتی محصولاتم در حراج هستند از من خرید کنید.» مسلما پیام خوشایندی نیست.

به جای این کار، هوشمندانه حراج بزنید. در طول یک سال، تنها چند مناسبت خیلی مهم را در نظر بگیرید و در بازه‌های زمانی کوتاه مدت، حراج را آغاز کنید. در این صورت، هم ارزش و اعتبار خود را حفظ می‌کنید و هم مشتریانتان خریدی ارزان‌تر از سایتی حرفه‌ای را تجربه می‌کنند.

مخلص کلام

ورود به تجارت، آن هم از نوع الکترونیکش باعث می‌شود که شما در بسیاری از جنبه‌های زندگی، یک رشد فکری را تجربه کنید. تجارت شما در آغاز، همانند کودکی است که به حمایت و توجه تان نیاز دارد. تا زمانی که کودکتان بتواند روی پاهایش بایستد باید از او مراقبت کنید. هر روز چیزهای زیادی برای یادگیری درباره اینترنت به وجود می‌آیند. به روز بودن به شما این امکان را می‌دهد تا توانایی دیدن فرصت‌های تجاری جدید را به دست آورید. به قول آین رند، نویسنده کتاب اطلس شانه بالا انداخت:

آنچه گفتیم…

مطالبی که طی این چند خط نوشته گفته شد، مهم‌ترین نکته‌ها برای پیش از راه‌اندازی سایتتان بود. اگر درباره این موضوع‌ها سوالی داشتید یا نکته‌ای برایتان گنگ و نامفهوم بود حتما در کامنت‌ها آنرا مطرح کنید. مطمئن باشید که هر آنچه می‌دانم را با شما به اشتراک می‌گذارم.