ربات تلگرام: تلگرام یک برنامه یا سرویس موبایلی آنلاین است که به شما امکان ایجاد پیام و گفتگوی رایگان را میدهد. بعد از مشکلاتی که برای نرم افزار وایبر پیش آمد تلگرام بسرعت در بین کاربران ایرانی جایگزین آن شد و این اپلیکیشن توانسته تاکنون محبوبترین سرویس چت و گفتگوی آنلاین باشد. امروزه تقریبا هر کسی تلگرام را میشناسد و حداقل یکبار ازآن استفاده کرده است. حتی کسانی که از موبایل هوشمند هم استفاده نمیکنند با تلگرام آشنایی دارند. تلگرام با داشتن بیش از چهل میلیون کاربر در ایران درصدر پیام رسانهای ایران قرار گرفته و بخاطر امکانات بی نظیر و سادگی و سرعت در انتقال پیام و فایل بسیار محبوب است.

حتما برای شما هم این سئوال پیش آمده: ربات تلگرام چیست است. اما واقعاً ربات های تلگرام چی هستند ؟ مدتی است تلگرام علاوه بر امکاناتی که یک مسنجر (پیام رسان) دراختیار قرار میدهد مالک امکان دیگری به نام Bot یا همان «ربات» شده که بسیار مورد توجه کاربران ایرانی قرارگرفته و گاهی هم اخبار جالبی درمورد آن شنیده میشود. در حقیقت چندی پیش سازندگان برنامه تلگرام رابط کاربری خاصی موسوم به Bot طراحی کردند که به توسعه ‌دهندگان امکان میدهد حساب کاربری رباتیک ایجاد کنند. این قابلیت جدید به این پیام رسان محبوب اجازه میدهد تقریبا هر وظیفۀ دلخواهی که کاربران تصور کنند را تلگرام برایشان انجام دهد.

ربات تلگرام چیست؟

این اکانت ها دارای اندکی هوش مصنوعی هستند و توسط انسانها کنترل نمیشوند. نرم‌افزار مدیریت‌کننده این حسابها میتوانند اطلاعات مختلفی را در دسترسی کاربران قراردهند و با انسان‌ها چت کنند(کاربر به ربات درخواست خودرا ارسال میکند و ربات درپاسخ اطلاعات خواسته شده را به او نشان میدهد)

ربات تلگرام درواقع نوعی حساب کاربری یا اکانت تلگرام هستند که نیازی به شماره تلفن برای عملکرد ندارند. این ربات ها کدهایی هستند که از طریق یک اینترفیس (واسط کاربری) برروی سرور اجرا میشوند. پس هر ربات مسلماً یک کاربر تلگرام است که برای منظور خاصی طراحی شده و عمل میکند. اما بجای انسان قطعه کد نوشته شده به یک زبان برنامه نویسی سمت سرور همانند PHP یا #C (یا سایر زبانهای برنامه نویسی مانند پایتون) مالک این حساب کاربری بوده و تقریبا شبیه به نوعی هوش مصنوعی است. این ربات ها کارهایی که برنامه نویس برای آن مشخص میکند را انجام میدهند و بصورت نرم افزاری کارمیکنند.

درواقع ربات ها قادر به انجام هرکار و سرویسی که از لحاظ نرم افزاری امکانپذیر باشد هستند و میتوانند کمک یا دستیار فوق العاده ای برای کاربرانشان باشند. این میهمانان جدید تلگرام میتوانند بسیاری از کارها را برای شما آسان کنند و حتی بسیاری از این ربات ها از ایجاد وظایف تکراری ویا وبگردیهای خسته کننده جلوگیری میکنند. پس ربات های تلگرام میتوانند بدون خستگی و بطوردائم تقریبا هر سرویسی را در اختیار کاربران تلگرام قراردهند.

کاربردهای ربات تلگرام

در ادامۀ این بحث باید گفت ربات‌ها کاربردهای بسیار متنوع و مختلفی دارند، مثلاً رباتی که اطلاعات بورس و دلار و پیشخوان روزنامه‌ها را به کاربران ارائه میکند یا ربات‌های سرگرم‌کننده که عکس تحویل میگیرند و استیکر متناظر آنرا تحویل میدهند یا برای نظرسنجی ویا برگزاری مسابقه بکارمیروند. برخی از ربات‌های برای بررسی اطلاعات عمومی و سرگرمی کاربران طراحی شده اند. رباتی وجود دارد که رویدادها را یادآوری میکند و برخی ربات‌ها نیز ماهیت مزاحم دارند. اینها تنها گوشه ای بسیار ناچیز از عملکرد و توانایی های ربات هاست.

بطورکلی نحوۀ عمل این ربات ها از چشم کاربر پنهان است و تلگرام آنرا برروی پروتکل رمزنگاری شدۀ خود مدیریت میکند. بشکل خلاصه و فارغ از ابعاد فنی قضیه، بایدگفت ربات های تلگرام کدهایی هستند که از طریق یک پروتکل امن متصل به یک سرور واسطه عمل میکنند.

در حال حاضر انواع مختلفی از رباتها با موضوعات: سرگرمی، بازی، آموزشی، ورزشی، رسانه و پخش موسیقی، جستجو، برقراری ارتباط ویا خدماتی مانند خرید و فروش و نظایر اینها ایجاد شده و به کاربران خود سرویس میدهند. همه ی اینها در تلگرام تنها با چند دکمه و سرچ دراختیار شما خواهد بود. اینها کارهای ساده ای هستند که ربات های مجری برخی از آنها را حتی بدون برنامه نویسی میتوانید بسازید. اما ربات های پیچیده تر میتوانند کارهای پیشرفته ای مانند ساخت بازیهای یک یا چند نفره، ایجاد سرویس های اجتماعی، ایجاد ابزارهای جانبی و برقراری ارتباط با سرویس ها و مسنجرهای دیگر و حتی ارسال دستور به IOT یا اینترنت اشیا را انجام دهند.

البته باید گفت ربات های تلگرام از زمان راه اندازی این مسنجر (پیام رسان) وجود داشته اند. اما درحال حاضر تغییراتی اتفاق افتاده و تلگرام پلتفرمی را منتشر کرده تا برنامه نویسان و سایر طراحان نرم افزار هم بتوانند اقدام به ساخت ربات شخصی برای تلگرام کنند.

طراحی ربات تلگرام

طراحی و ساخت ربات تلگرامی کار سختی نیست و کاربران میتوانند با انجام چند فرایند ساده یک ربات شخصی را برای خود در این برنامه ایجاد کنند. تلگرام یک ربات به نام BotFather معرفی کرده است و کاربران با برقراری ارتباط با آن، یک ربات شخصی را راه‌اندازی میکنند.

پس از برقراری ارتباط با BotFather، مراحل انجام ساخت ربات برای کاربر ارسال میشود. البته ربات‌هایی که با این روش ساخته میشوند بسیار ساده هستند و قابلیت‌های زیادی ندارند. چراکه تلگرام برای ساخت ربات، سروری را در اختیار کاربر قرارنمی‌دهد و این ربات‌ها با استفاده از API های خود تلگرام ایجاد میشوند.

ساختن یک ربات تلگرامی با امکانات اختصاصی به دانش کدنویسی نیاز دارد و کاربران باید با تهیه‌ی یک سرور، قابلیت‌ها و کاربردهای وسیعی را برای ربات خود تعیین و طراحی کنند. ربات‌هایی که به این شکل ساخته میشوند براساس عبارت درخواستی و دستور کاربر دریک دیتابیس جستجو کرده و نتایج متنی، صوتی و تصویری را منتشر میکنند. همینطور امکان طراحی و ساخت ربات تلگرامی با مضمون نظرسنجی یا برگزاری آزمون آنلاین و موضوعاتی از این قبیل وجود دارد.

اگر از دید فنی به ربات ها نگاه کنیم، ربات ها کاربران ویژه تلگرام هستند که از طریق پلتفرمی با نام bot API و از مسیر درخواست های ارسالی از پروتکل HTTPS پیام ها را ترتیب اثر میدهند.

تلگرام با ارتقای دائم api خود باعث شده در هر آپدیت امکانات فوق العاده ای را به ربات ها اضافه شود و حتی بات های تلگرام کیبورد اختصاصی خود را پیدا کرده اند. یکی از مهمترین نکات که همیشه کمپانی تلگرام برآن تاکید کرده امنیت عالی و تمام عیار کابرانش و حفظ حریم خصوصی شان بوده و این نکته در مورد ربات ها هم کاملاً وجود دارد. اساساً کلید موفقیت تلگرام درکنار تمام نکات مثبت دیگری که دارد حفظ امنیت کامل کاربرانش هست.

ربات ها مانند دیگر حسابهای کاربری نام خاص خود را داشته و البته درهنگام نامگذاری برای تمام بات ها لازمست در انتهای نامشان، کلمه”bot” نیز ذکر شود.

در یک مقاله اختصاصی در مورد مقدمات چگونگی ساخت ربات بحث خواهیم نمود. اما باید بدانید درحالت کلی و بدون داشتن داشبورد خاصی شما باید حداقل با یک زبان برنامه نویسی همچون php یا #C یا python و یا سایر زبانهایی که توسط api تلگرام پشتیبانی میشوند آشنایی داشته باشید تا قادر به برقرار ارتباط با api تلگرام باشید و ربات خودتان را با آن زبان بنویسید.

ربات ها حافظه محدودی دارند و پیام های قدیمی بعدازآنکه پردازش شدند از سرور اصلی حذف میشوند. نکته دیگر در مورد ربات ها این است که وقتی آنها را به یک گروه اضافه میکنید همه پیامهای گروه را دریافت نمیکنند مگر آنکه از قواعد Privacy Mode تخطی کرده باشند.

ربات ها و قانونی به نام Privacy Mode دارند. یکی از مهمترین کارهای ربات ها این است که به گروه های مختلف اضافه میشوند و در بین ارتباطات انسانی وظیفه اصلی خود از جمله خبر رسانی، جستجو و مانند آنرا انجام میدهند. زمانیکه یک ربات را به یک گروه اضافه میکنید این سؤال بوجود میاید که ازکجا مطمئن باشم این ربات اطلاعات من را نمیدزدد؟

این همان پرسشی است که منجر به پیدا شدن شایعه اخیر در مورد جاسوسی ربات ها در تلگرام شده است. پاسخ این سوال در مکانیزم Privacy Mode است. رباتی که در حالت Privacy کدنویسی و اجرا شده است همه پیامهای گروه را دریافت نخواهد کرد بلکه پیامهایی را دریافت میکند که ویژگیهای زیر را داشته باشند:

همه پیام هایی که با یک اسلش – “/” – شروع شوند.

همه پیام هایی که نام ربات از طریق کاراکتر @ درآن آمده باشد.

پیام هایی که در جواب پیام های ربات Reply شده باشد.

این مکانیزم به طراحان ربات کمک میکند تا از میلیونها پردازش اضافی جلوگیری کنند. این مکانیزم به شکل پیش فرض فعال است اما میتواند غیرفعال شود. در اینحالت ربات همه پیام های رد و بدل شده را رصد میکند تا دستورهای احتمالی را از بین آنها بیرون کشیده و پردازش کند.

***